مالیات حقوق و نحوهٔ محاسبه آن
1- تعریف
یکی از ارکان مهم مالیات بر درآمد است و شامل کارمندان و کارکنان شرکتهای خصوصی و دولتی، همچنین تمام افرادی که به فعالیتهای اقتصادی میپردازند، میشود. از مهمترین تئوریهای مالیاتی حاکم بر کشورها، تقسیم عادلانهٔ درآمد است که سبب شدهاین شاخه از مالیات مستقیم رواج پیدا کند. نکتهٔ مهم: این مالیات به کارمندان سازمانها مربوط نمیشود بلکه وظیفهٔ کارفرما یا حقوق دهنده است که بر اساس میزان حقوق دریافتی کارمند، مقدار مالیات را محاسبه و بطور سالیانه به دولت بپردازد و تکلیفی است.
2- معافیت مالیات حقوق
وجوه دریافتی بابت بیمههای درمانی و بیمههای عمر.
خانههای سازمانی که به روسای کشوری تعلق میگیرد.
درآمد کارکنان نیروهای انتظامی، زمینی، هوایی، دریایی، جانبازان، آزادگان
هزینهٔ سفرهای شغلی.
خانههای کارگاهی و کارخانهای که توسط کارفرمایان در اختیار کارگران قرار میگیرد.
بازخرید ایام مرخصی
پاداش افزایش تولید
عیدی و پاداش آخر سال
حق شیر
هزینههای مرتبط با نهضت سوادآموزی
حق تضمین کسر صندوق
3- وظایف اشخاص حقیقی درمالیات حقوق
صاحبان مشاغل: از لحاظ تشخیص درآمد طبق قوانین مالیاتهای مستقیم به سه گروه عمده تقسیم میشوند:
مشاغل مکلف به نگهداری دفاتر قانونی مثل روزنامهها
مشاغل ملزم به نگهداری از دفاتر هزینه و درآمد
مشاغلی که الزامی در نگهداری دفاتر ندارند.
صاحبان مشاغل موظف هستند که ترازنامههای مالی و حسابداری سالیانهٔ خود را در زمانی که از سوی ادارهٔ مالیات اعلام میگردد، تحویل داده در غیر این صورت مشمول خسارت میشوند. هرگاه آخرین روز موعد تحویل اظهارنامههای مالیاتی از سوی صاحبان مشاغل، با تعطیلات رسمی کشور مصادف شود، اولین روز پس از تعطیلی زمان تحویل اظهارنامهها است. هرکدام از اشخاص حقوقی که در خارج ازایران اقامت دارند و نمایندهٔ قانونی دارند، ارائهٔ اظهارنامه به عهده نماینده است. موسساتی که تازه فعالیت اقتصادی خود را آغاز کردهاند، تا 4 ماه فرصت احراز هویت به ادارهٔ امور مالیاتی دارند. پس از این زمان مشمول 10 درصد جریمه میشوند. اگر شخصی صاحب چندین خانه است، باید آدرس یکی از آنها را به ادارهٔ مالیات تحویل دهد. هر شخص ایرانی که با ارائهٔ گواهی نشان دهد که به مدت یکسال در خارج از ایران اقامت داشته و مالیات درآمد کسب شده را به دولت آن کشور پرداخته است، از لحاظ قانونی در آن یکسال مقیم خارج از کشور بوده مگر در موارد زیر:
در یکسال مزبور در ایران فعالیت اقتصادی داشته
سکونت متناوب در ایران
توقف در کشور خارجی به علت درمان یا سفر کاری بوده است.
4- وظایف اشخاص حقوقی
اشخاص حقوقی (شرکتها و مؤسسات) موظف به ارائهٔ مدارک مالی خود تا 4 ماه پس از شروع فعالیت هستند. مدارک مورد نیاز جهت ارائه به ادارهٔ مالیات به همراه ترازنامههای حسابداری عبارتند از:1- فهرست سهامداران به همراه احراز هویت اظهارنامه 2- نشانی همهٔ سهامداران به همراه درصد شراکت آنها. به طور کلی درآمد مشمول بر شرکتها مسسات اقتصادی بنابر اظهارنامهای ه توسط مدیران به ادارهٔ امور مایاتی تحیل داده میشود، برآورد و اخذ میگردد. در صورتی که اشخاص حقوقی از دادن ترازها و حسابهای مالی خود امتناع کنند، سازمان امور مالیاتی میتواند بر اساس فعالیتهای اقتصادی صورت گرفته، برگهٔ تشخیص مالیات را برآورد و مطالبه نمایند. تکالیف اشخاص حقوقی:
پرداخت حق تمبر
ارائهٔ اظهارنامهٔ مالیاتی
پلمپ دفاتر حقوقی
ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده
صدور صورتحساب
استفاده از صندوق سامانهٔ فروش
نحوهٔ محاسبهٔ درآمدهای مشمول مالیات اشخاص حقوقی: جمع درآمد شرکت و نیز درآمد ناشی از فعالیتهای انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل میشود پس از وضع زیانهای حاصل از منابع غیر متعارف و کسر معافیتهای مقرر به استثنای مواردیکه طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانهای میباشد مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد (۲۵%) خواهند بود.
مالیات حقوق برای اشخاص حقیقی به صورت تصاعدی و برای اشخاص حقوقی یک میزان ثابت است. جدول مربوط به مالیات حقوق برای اشخاص: