بایدها و نبایدهای مالیات بر املاک
مسئلهٔ خرید ملک و امور مربوط به آن امروزه به یکی از اصلیترین دغدغههای مردم بخصوص در کشور ایران تبدیل شده است. قوانین حقوقی به دلیل پیچیدگی در ساختار، برای عموم قابل فهم نبوده و عموماً مشکلاتی را برای کاربران ایجاد میکند. بارها دیده شده که اشخاص به دلیل عدم آگاهی در خصوص مسائل مالی و حقوقی، ضررهای فراوانی دیدهاند. در این مقاله، ابتدا مالیات و انواع آن را به طور کلی تعریف، قوانین مربوط به آن در حوزهٔ املاک به بیان ساده ارائه میگردد تا کاربران بتوانند پاسخی مناسب به سؤالات خود داشته باشند.
تعریف مالیات:
وجوهی که از طرف مردم برای تأمین هزینهها و تجهیز نیروهای دفاعی به دولت پرداخت میشود. هر کشور قوانین خاص خود را در این حوزه دارد. متأسفانه در کشور ما قوانین مالیاتی به درستی اجرا نشده و همین عامل باعث ناکارآمدی آن در دولت شده است. جالب است بدانید سوئد بیشترین نرخ مالیات بردرآمد را داشته و شهروندان از رفاه اجتماعی بالایی برخوردارند همچنین کشورهای عربی مثل قطر و عربستان به دلیل کسب درآمد فراوان از منابع نفتی، مالیات بردرآمد پایینی را پرداخت مینمایند. به طور کلی مالیات در همهٔ کشورها به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم تقسیم میشود.
به عبارت دیگر اگر پرداخت کنندهٔ مالیات یک نفر باشد آن را مستقیم و در غیر این صورت به آن غیر مستقیم می گوییم.
انواع مالیاتهای مستقیم
1- مالیات بردرآمد؛
2- مالیات بردارایی؛
مالیات بردرآمد: بردرآمد افراد و شرکتها تعلق گرفته و از مهمترین انواع مالیات به شمار میرود. مالیات بردرآمد خود به چند بخش تقسیم میشود:
- مالیات بردرآمد املاک
- درآمد حقوق
- مشاغل
- کشاورزی
- اشخاص حقوقی
- درآمدهای اتفاقی
تعریف مالیات بردرآمد املاک
همانطور که اشاره شد، از انواع مالیاتهای مستقیم و تمام امور مربوط به ملک را دربرمی گیرد. این بخش شامل:
- مالیات بر اجاره
- مالیات بر مستغلات خالی
- مالیات بر نقل و انتقال و سرقفلی املاک
1- مالیات بر اجاره: به درآمد اشخاص حقوقی (شرکتها، مؤسسات، نهادهای اقتصادی) یا حقیقی که از اجارهٔ املاک و مستغلات خود کسب مینمایند، گفته میشود.
نحوهٔ محاسبه: از کل مبلغ اجاره، 25 درصد آن کسر و مابقی به عنوان مالیات دریافت میگردد. در خصوص اجارهٔ املاک تجاری دو حالت پیش رو است:
- حالت اول زمانی است که شخص ملک خود را به کسی اجاره داده و آن شخص ملک را به شخص سومی اجاره میدهد برای مثال شما مغازهٔ خود را به دوست خود اجاره و او مغازهٔ شما را به پسر عمویش اجاره میدهد در این صورت دوست شما دیگر مالک مغازه نیست پس مالیات تعیین شده برابر است با تفاوت مبلغی که دوست شما از پسر عمویش به عنوان اجاره دریافت و مبلغی که به عنوان اجاره باید به شما پرداخت کند دوست شما به عنوان مالک شناخته و مالیات تعیین شده برابر است با تفاوت مبلغی که دوست شما از پسرعمویش به عنوان اجاره دریافت و مبلغی که باید به شما بپردازد.
- حالت دوم از مبلغ کل اجاره، 25 درصد کسر و مابقی به عنوان مالیات پرداخت میشود.
2- مالیات بر مستغلات خالی: به املاک خالی از سکنه مطابق قانون، تعلق گرفته و در شهرهای پرجمعیت شناسایی میشود. این املاک در سال اول معاف از مالیات و از سال دوم به بعد به صورت پلکانی افزایش مییابد به طور مثال در سال دوم نصف مبلغ مالیات بر اجاره، سال سوم برابر و کل مبلغ مالیات بر اجاره، سال چهارم 5/1 برابر این مقدار و همینطور تا زمانی که ملک خالی باشد، ادامه پیدا میکند.
3- مالیات نقل و انتقال: شامل خرید و فروش املاک و اعم از مسکونی و تجاری و به میزان 5 درصد ارزش معاملاتی ملک در هنگام فروش در دفتر ثبت اسناد دریافت میگردد. تعیین ارزش معاملاتی ملک توسط کمیسیون املاک و برمبنای نوع کاربری، نوع مالکیت، موقعیت مکانی، قیمت روز منطقه، تراکم، عمر بنای ساختمان و عوامل دیگر، تعیین میگردد.