مالیات بر درآمد چیست؟

مالیات بر درآمد

• تعریف

نوعی از مالیات به نسبت درآمد اشخاص حقوقی و برابر درصدی از دریافتی آنان است. معمولاً نرخ مالیات بر درآمد برای اشخاص به صورت تصاعدی و برای اشخاص حقوقی،25 درصد کل درآمد محاسبه می‌گردد. طبق مادهٔ 105 قانون مالیات‌های مستقیم، جمع درآمد شرکت‌ها و درآمد ناشی از فعایت‌های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از موارد مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌شود، پس از وضع زیان‌های حاصل از منابع غیر معاف و معافیت‌های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه‌ای می‌باشد، مشمول مالیات به نرخ 25 درصد خواهد بود. یعنی درآمد شرکت‌ها و موسساتی که به فعالیتی در خارج از ایران مشغول و درآمدی را کسب کرده‌اند، مطابق قانون بعد از کسر ضررهای موجود و معافیت‌هایی که شامل این شرکت‌ها شده، مشمول 25 درصد مالیات خواهند بود. تمام اشخاص حقوقی برای بهره‌مندی از تسهیلات قانونی موظف به رعایت ضوابط و انجام تکالیف قانونی هستند درغیر این صورت مشمول پرداخت جریمه از سوی دولت می‌شوند. کلیهٔ مؤسسات و شرکت‌های تجاری که مراحل ثبت را گذرانده و دارای شماره ثبت هستند مشمول مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی هستند.

• انواع مالیات بر درآمد

5. درآمد اتفاقی

5.  اجاره املاک

5.  درآمد کشاورزی

5.  درآمد حق الوکاله

5.  املاک

5.  حق تمبر

 

 

 

• وظایف اشخاص حقوقی

5. ارائهٔ اظهارنامه: صاحبان مشاغل موظف‌اند ظرف 4 ماه پس از ثبت شرکت، اظهارنامه‌های خود را به همراه ترازهای مالی، فهرست شرکاء، درصد شراکت آن‌ها، تعداد سهام و نشانی هریک از سهامداران، تحویل و پس از محاسبه نسبت به پرداخت آن اقدام نمایند. اشخاص حقوقی مقیم خارج که فاقد نمایندگی در ایران هستند می‌توانند مدارک به همراه اظهارنامهٔ خود را به دفاتر قانونی تهران تحویل دهند.
5. پرداخت حق تمبر: اشخاص حقوقی مکلف هستند تا دوماه پس از ثبت شرکت خود، نسبت به پرداخت حق تمبر اقدام نمایند و چنانچه افزایش سرمایه داشتند، ملزم به ابطال حق تمبر تا دوماه پس از افزایش سرمایه هستند.
5. صاحبان مشاغل موظف به ارائهٔ لیست کارمندان به همراه نام و نشانی آن‌ها به ادارهٔ مالیات هستند. همچنین میزان حقوق دریافتی آنان باید ذکر و درصد مالیات حقوق آن‌ها کسر و اعلام گردد. در سال‌های بعد از ثبت شرکت، اعلام تغییرات کافی است.
5. رسیدگی به امور مالیاتی پس از تحویل اظهارنامه، ترازنامه‌های مالی و مدارک لازم از طریق دفاتر صورت می‌گیرد.

 

اگر اشخاص حقوقی در زمان مقرر اظهارنامهٔ مالیاتی خود را تحویل نداده، سازمان امور مالیاتی مجاز است خود، نسبت به رسیدگی مالیاتی اقدام نماید. یعنی میزان مالیات را محاسبه و از شرکت مربوطه، مطالبه نماید. به استنادر مادهٔ 132 قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد مشمول مالیات ناشی از فعالیت‌های تولیدی و معدنی در واحدهای تولیدی یا معدنی در بخش‌های تعاونی یا خصوصی، که اوایل سال 1381 به بعد از طرف وزارت‌خانه‌های ذیربط برای آن‌هاه پروندهٔ بهره برداری صادریا قرارداد استخراج یا فروش منعقد می‌گردد آر تاریخ شروع بهره برداری یا استخراج به میزان 80 درصد به مدت 4 سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به میزان صددرصد به مدت 10 سال از مالیات بر درآمد طبق مادهٔ 105 معاف هستند.

 به عبارت دیگر واحدهای تولیدی یا معدنی که از اولیل سال 81 به بعد از طرف دولت برای آن‌ها پروندهٔ بهره برداری صادریا قرارداد استخراج و فروش منعقد شده است از تاریخ شروع فعالیت بهره‌برداری به میزان 80 درصد درآمد و به مدت 4 سال معاف از مالیات بر درآمد هستند. هم چنین اگر واحد تولیدی در منمطقهٔ کمتر توسعه یافته واقع شده باشد، این میزان به صددرصد درآمد افزایش و مدت زمان استفاده از این معافیت 10 سال است.

بنا به تبصرهٔ 3 مادهٔ 138- کارخانه‌هایی که در محدودهٔ آبریز تهران واقع و تعداد کارمندان آن‌ها از 50 نفر کمتر نباشد، در صورتی که تاسیسات خود را کلاً به خارج از شعاع 120 کیلومتری مرکز تهران انتقال دهند، بر اساس ضوابطی که از طرف وزارت اقتصاد و دارایی و وزارت ذیربط حسب مورد برقرار می‌شود، تا ده سال از تاریخ بهره برداری در محل جدید از پرداخت مالیات بر درآمد نا شی از فعالیت‌های صنعتی مربوط معاف خواهند بود.

• قوانین مربوط به شرکت‌های ادغام شده بنا به مادهٔ 111 قانون مالیات‌های مستقیم:

5. تأسیس شرکت جدید یا افزایش سرمایهٔ شرکت موجود تا سقف مجموع مالیات‌های ثبت شدهٔ شزکت‌های ادغام یا ترکیب شده از پرداخت درصدی از حق تمبر مطابق مادهٔ 48 معاف هستند.
5. انتقال دارایی‌های شرکت ادغام یا ترکیب شده به شرکت جدید یا شرکت موجود، حسب مورد به ارزش دفتری، مشمول مالیات مقرر دراین قانون نخواهد بود.
5. هرگاه درنتیجهٔ ادغام با ترکیب درآمدی به هریک از سهامداران تعلق گیرد، طبق مقررات مربوط مشمول مالیات نخواهد بود.
5. استهلاک دارایی‌های منتقل شده به شرکت جدید یا شرکت موجود، باید براساس روال قبل از ادغام یا ترکیب ادامه یابد.

• مقررات مالیاتی شرکت‌های منحل شده: بنا به مادهٔ 115، ماخذ محاسبهٔ آخرین دورهٔ عملیات اشخاص حقوقی که منحل می‌شوند ارزش دارایی شخص حقوقی منهای بدهی‌ها و سرمایه‌های پرداخت شده و اندوخته‌ها و مانده‌های سودهایی است که مالیات آن قبلاً پرداخت شده است. آخرین مدیر یا مدیران شخص حقوقی، به طور مشترک موظف‌اند قبل از تشکیل مجمع و تصمیم دربارهٔ انحلال شرکت، اقدام به تنظیم اظهارنامه‌ای حاوی صورت بدهی و دارایی شخص حقوقی نموده و آن را به سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند.